Diş protezleri kaybedilen veya hasar gören dişlerin yerine, çiğneme, konuşma ve estetik bozuklukların giderilmesi amacıyla yapılan yapay dişlerdir. 2 ana grupta sınıflandırılır.
Sabit diş protezi çeşitleri yaplış şekli ve amacına göre 2 grupta toplanır.
Porselen diş, porselen kaplama olarak bilinen diş protezleridir. Dişlerin hasar gördüğü durumlarda kuron, diş eksikliğini tedavi etmek için köprü protezi şeklinde yapılırlar. Az sayıda diş eksikliğinde dayanak olarak kullanılacak olan dişlerin kesilip küçültülmesi sonrasında ağızdan ölçü alınarak diş labaratuvarında yapılan dişler klinikte diş hekimi tarafından dayanak dişlere yapıştırılır. Hasta tarafından takılıp çıkarılmazlar.
Metal porselen diş protezlerinde alt yapı olarak diş dokularına uyumlu ve yeterli dayanıklılığa sahip metal alaşımı kullanılır. Üst yapı olarak da metalin üzerine porselen işlenerek estetik görünüm sağlanmış olur
Zirkonyum nedir ? Zirkonyum rengi beyaz ışığı geçirebilen ve korozyona uğramayan bir metaldir.
Diş dokuları ışığı bir miktar geçirmektedir. Fakat metal altyapılı porselen dişlerde bu özellik yoktur. Zirkonyumun da ışığı bir miktar geçirebilmesi dolayısıyla zirkonyum diş kaplamalarla optik özellikleri daha iyi olan daha doğal ve daha estetik sonuçlar alabilmek mümkündür.
Zirkonyum dişlerin dişeti uyumları oldukça iyidir ve diş etinde bazen metal altyapılarda oluşabilen renkleşmelere yol açmazlar. Zirkonyum un rengi beyaz olduğu için de diş eti sınırında metal rengi yansıması olmaz.
Metal alerjisi olan kişilerde zirkonyum diş alerjik olmadığı için kullanılabilir. Zirkonyum un fiziksel özellikleri oldukça iyidir. Bu nedenle zirkonyum diş kaplama sadece ön dişlerde değil, arka dişlerde ve köprü protezi olarak da yapılabilir. Zirkonyum un ısı yalıtımı metal alaşımından daha iyidir. Bu nedenle zirkonyum diş protezi işlemi sonrası sıcak soğuk hassasiyeti de daha az görülmektedir.
Ön dişlerdeki dişte madde kaybı, şekil bozuklukları ve kalıcı renk bozukluklarını düzeltmek amacıyla yapılan protezlerdir. Tam seramik protezlerde altyapı olarak başka herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır. Diş kesimi işlemi yapılarak diş küçültüldükten sonra alınan ölçüye göre protez labaratuvarında hazırlanan tam seramik kuron hekim tarafından dişe yapıştırılmaktadır.
Herhangi bir altyapı olmadığı ve sadece porselenin çiğneme kuvvetlerine karşı direncinin yetersiz olduğu için arka dişlerde ve diş eksikliğinde köprü protezi olarak da yapılması uygun değildir.
Porselen lamine veya yaprak porselen diye de bilinir. Porselen laminalar ön bölgedeki dişlerde aralıklar, şekil bozuklukları, diş minesi bozuklukları, dişteki antibiyotik ve florozis gibi diş beyazlatma işlemiyle düzeltilemeyecek renk bozukluklarını düzeltmek amacıyla uygulanan, çok ince işlenebilen bir tam seramik restorasyondur.
Dişlerin ön yüzeylerine az miktarda bir aşındırma yapılarak veya gerekmediği durumlarda aşındırma yapmadan da diş hazırlanır. Ağızdan ölçü alınarak diş protez labaratuvarında hazırlanan lamina prova yapıldıktan sonra diş hekimi tarafından dişin ön yüzeyine yapıştırılmaktadır.
Hareketli protez çeşitleri tam protezler ve bölümlü protezler olmak üzere iki genel başlık altında sınıflandırılırmaktadır.
Tam damak diş protezi diye bilinen protezdir. Eğer çenedeki tüm dişler kaybedilmişse ve implant gibi alternatif çözümler uygun değil yada yapılması planlanmıyorsa diş eksikliği tam protezlerle tedavi edilir. Dişler mevcut olmadığı için bu protezlerde dokulardan destek alarak tutuculuk sağlanmaktadır.
Ölçü alınması , dişlerin yerinin ve alt üst çenelerin kapanışının saptanması, buna göre yerleştirilen dişlerle yapılan prova gibi aşamalardan sonra tam protezin yapımı tamamlanır. Hasta tam protezini kullanmaya başladıktan sonra da damaklarda olabilecek vuruk ve acıtan yerler kontrollerde düzeltilir
Parsiyel protezler de denilir. Ağızda dişler mevcut fakat sabit protez yapılabilecek sayıda ve uygun konumda değillerse ve implant tedavisi gibi çözümler planlanmıyorsa diş eksikliğini gidermek için bölümlü protezler yapılmaktadır
Bölümlü protezlerde sağlam dişler ağızda tutulup ve gerekiyorsa bunların üzerine kuron protezi yapıldıktan sonra dişsiz kısımlar hastanın takıp çıkarabildiği protezle tamamlanmaktadır.
Bölümlü protezler de 2 çeşittir;
İmplant dişler kullanılarak yapılan protezlerdir. implantlar üzerine metal porselen kuron köprü protezleri, zirkonyum altyapılı porselen kuron köprü protezleri gibi sabit protezler yada implant destekli hassas bağlantılı hareketli protezler yapılabilir.
