Pedodonti, 0-12 yaş arası çocukların dişlerle ve ağız içi diğer dokularla ilgili hastalıklarını teşhis eden, uygun tedaviyi düzenleyen ayrıca çocuklardaki süt ve sürekli dişleri çürüklerden korumaya yönelik koruyucu uygulamaları yapan bir diş hekimliği uzmanlık dalıdır. Pedodonti-çocuk diş hekimliği doktoruna Pedodontist denir.
Süt dişleri çocuklarda beslenmeyi sağlar ve böylece çocuğun gelişimine etki eder. Süt dişleri çiğneme görevini yerine getirirken dolaylı olarak çene gelişimine de yardımcı olmaktadır. Çiğneme kaslarının çalışması ile çene gelişiminin orantılı bir şekilde gerçekleşmesi sağlanmaktadır. Ayrıca konuşmanın da düzgün gelişimi süt dişleri sayesinde olur. Çocuklarda süt dişleri; yerlerine gelecek olan kalıcı dişlere rehberlik eder. Süt dişlerinin çok erken çekilmesi gerektiği durumlarda yerine gelecek olan kalıcı dişin sürmesi de gecikmektedir. Ayrıca süt dişleri doğal bir yer tutucu görevi yaparak ortalama 6 yaşlarına çıkan kalıcı azı dişlerinin ön dişlere doğru yer değiştirmesini engelleyerek daha sonra çıkacak olan diğer kalıcı dişlerin düzgün bir şekilde konumlanmasına yardımcı olur.
Koruyucu diş hekimliği kapsamında çocuk diş doktoru nun uyguladığı bazı işlemler şunlardır:
Diş çürüklerinin önlenmesinde etkin bir rol oynadığı bilimsel olarak kanıtlanmış olan fluorid uygulamasının çocuğun çürük riskinin belirlendikten sonra doğru bir şekilde uygulanması önemlidir. Profosyonel lokal fluorid uygulamaları çocuğun çürük risk grubuna göre değişen aralıklarla ve yöntemlerle çocuk diş doktoru tarafından düzenli olarak gerçekleştirilmelidir.
Dişlerin çiğneme yüzeylerindeki fissür denilen girintili çıkıntılı oluklar çürük oluşumuna daha yatkındır. Fissür örtücü (koruyucu dolgu) uygulamasıyla bu oluklar uygun dolgu maddesiyle kapatılarak dişlerin hem kolay temizlenmesi hem de yeni sürmüş dişlerin güçlendirilmesi sağlanmaktadır. Böylece çocuklarda erken yaşlarda diş çürüğüne bağlı dolgu, kanal tedavisi gerekliliğinin hatta diş kaybı gibi sonuçların önlenmesi hedeflenir. Uygulanması kolay, ağrısız bir koruyucu yöntem olan fissür örtücü (Sealant) uygulaması çocuğun diş hekimiyle tanışması açısından da ideal bir işlemdir.
Süt dişlerinin erken kaybedildiği durumlarda alttan gelecek olan sürekli dişin yerinin korunması amacıyla kullanılan apareylerdir. Diğer dişlerin erken kaybedilen eksik dişin yerine doğru yer değiştirmesini, dolayısıyla alttan gelecek olan dişin çıkamayıp gömülü kalmasını veya yer darlığından dolayı çapraşık çıkmasını önler. Sabit yer tutucular ve hareketli yer tutucular olarak 2 genel başlık altında sınıflandırılan yer tutucular, mevcut ve eksik dişlerin konumu, sayısı, kullanım amacına göre çocuk diş doktoru tarafından planlaması yapılarak uygulanır.
Aksi belirtilmediği sürece çocuğun diş tedavisine karnı tok ve uykusunu almış bir şekilde gelmesi gereklidir. Tedavi öncesi çocuğa korkma, acımayacak gibi aslında çocuğun bilinç altına bunun tersi mesajlar gönderen, korkulması gereken bir durum olduğunu belirten kelimeler kullanmaktan sakının ve diş muayenesi ve tedavisinin rutin olarak her insanın yaptırdığı normal bir işlem olarak algılamasını sağlayın. Geçmiş diş tedavilerinizden olumlu şekilde bahsedebilirsiniz. Çocukları iğne ve diş çekmek gibi şeylerle korkutmayın, zaten diş çekimi en son tercih edilen bir seçenektir ve iğnesiz birçok işlem yapılabilmektedir. Çocuklara hiçbirşey yapılmayacağına, sadece bakılacağına dair sözler vermeyin. Bu gibi sözler hem size hemde hekime olan güveni zedeleyebilir
Çocukları diş tedavisine anne-babaları nın getirmesi daha uygundur. Ancak çok küçük yaştaki çocuklar hariç tedavi sırasında velilerinin dışarıda olmaları tavsiye edilir. Bu durum hem çocuğa gerçekte destek olmak amacıyla verebileceğiniz olumsuz mesajlar açısından, hem de çocukla diş doktoru arasındaki güven ve otorite ilişkisini etkileyerek önemli farklar oluşturabilmektedir. Çocuklar tedavi sırasında çabuk yorulmakta ve sıkılmaktadır ve bu durumda oldukça uyumsuz olabilirler. Bu da tedaviyi güçleştirmekte ve diş tedavisinin başarısını da olumsuz etkilemektedir. Bu yüzden ilk seans tanışma seansı olabilir ve işlem yapılmayabilir. Genellikle tedavi seansları da kısa tutulur. Doktorunuza seansların uzun tutulması ve bir randevuda birçok işlem yapılması konusunda ısrarcı olmayınız.
